سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی چیست؟
Blog Article
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندامها، بافتها و سایر ساختارهای داخل بدن استفاده میکند. برخلاف اشعه ایکس، سونوگرافی از هیچ تشعشعی استفاده نمیکند. سونوگرافی همچنین میتواند قسمتهایی از بدن را در حال حرکت نشان دهد، مانند ضربان قلب یا جریان خون در رگ های خونی.
دو دسته اصلی سونوگرافی وجود دارد: سونوگرافی بارداری و سونوگرافی تشخیصی.
سونوگرافی بارداری برای بررسی نوزاد متولد نشده استفاده میشود. این آزمایش میتواند اطلاعاتی در مورد رشد، تکوین و سلامت کلی نوزاد ارائه دهد.
سونوگرافی تشخیصی برای مشاهده و ارائه اطلاعات در مورد سایر قسمتهای داخلی بدن استفاده میشود. قسمتهایی نظیر قلب، رگهای خونی، کبد، مثانه، کلیهها و اندامهای تناسلی زنانه.
تاریخچه سونوگرافی
تاریخچه سونوگرافی
یک دانشمند ایتالیایی با دقت بر توانایی پرواز خفاشها در شب و برخورد نکردن با موانع متوجه شد که این حیوان به جای نور با استفاده از امواج صوتی و صدا راهنمایی میشود. این امواج قابل تشخیص برای انسانها نیست و این امواج را به نام کاشف آن اولتر اسوند نامیدند. سابقه استفاده از فرا صوت یا اوالتر اسوند از پیدا کردن زیر دریاییهای دشمن به دست فرانسویها میباشد، که برای پیدا کردن بقایای کشتی تایتانیک نیز از این روش استفاده کردند.
از سونوگرافی برای چه کاری استفاده میشود؟
بسته به نوع سونوگرافی و اینکه کدام قسمت از بدن در حال بررسی است، می توان از سونوگرافی استفاده های مختلفی کرد.
سونوگرافی بارداری برای دریافت اطلاعات در مورد سلامت جنین متولد نشده انجام میشود. ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
تایید بارداری
بررسی اندازه و موقعیت نوزاد متولد نشده
بررسی کنید تعداد نوزادانی که در رحم هستند.
تخمین مدت زمان بارداری که به عنوان سن حاملگی شناخته میشود.
بررسی علائم سندرم داون که شامل ضخیم شدن پشت گردن نوزاد است.
بررسی نقایص مادرزادی در مغز، نخاع، قلب یا سایر قسمتهای بدن
بررسی مقدار مایع آمنیوتیک مایع آمنیوتیک مایع شفافی است که در دوران بارداری نوزاد متولد نشده را احاطه می کند و از کودک در برابر آسیبهای بیرونی و سرما محافظت میکند. همچنین به رشد ریه و رشد استخوان کمک میکند.
سونوگرافی تشخیصی ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
بررسی سرعت و سطح طبیعی جریان خون
بررسی ساختار قلب
بررسی انسداد در کیسه صفرا
بررسی غده تیروئید را از نظر سرطان یا رشد توده غیر سرطانی
بررسی وجود ناهنجاری در شکم و کلیهها
فایده استفاده از سونوگرافی
به دلیل وجود اشعه ایکس در رادیولوژی در بعضی موارد با اینکه دوز این اشعه بسیار کم بوده است. اما خطراتی به همراه داشته است. از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده میکنند. از تصویربرداری برای مواردی مانند تصویربرداری از زنان باردار و جنین استفاده میشده است. که در بعضی موارد این اشعه جنین را دچار مشکل میکرده و باعث نارسایی جنین نیز میشده است. به همین خاطر با پیشرفت علم از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده کردنند.
در واقع با به بوجود آمدن این روش و استفاده از امواج فراصوت این چنین مشکلات تا مقدار زیادی حل گردیده تا جاییکه امروزه برای مشاهده سلامت جنین از سونوگرافی استفاده میشود. با این روش بعضی از کم و کاستیهای اشعه ایکس نیز مانند عدم توانایی در تصویر برداری از بافتهای نرم مثل طحال، کبد و کلیه از بین رفته است ولی با این وجود هنوز اشعه ایکس در بعضی موارد ارجحیت دارد و پزشک مربوطه با توجه به نوع بیماری تشخیص میدهد که از کدام نوع استفاده نماید.
آزمایش سونوگرافی برای چیست؟
آزمایش سونوگرافی برای چیست؟
این آزمایش کاربردهای بسیار زیادی در تشخیص و درمان انواع بیماریها دارد و به دلایل متعددی انجام میشود که عبارتنداز:
مشاهده تخمدانها و رحم در زمان بارداری و نظارت بر روند رشد و تکامل جنین
تشخیص مشکلات مثانه
ارزیابی جریان خون در بخشها و اندامهای مختلف بدن
کمک به انجام بیوپسی در تشخیص و درمان انواع تومورها
آزمایش تودههای پستانی
بررسی غده تیروئید
بررسی مشکلات دستگاه تناسلی مردانه و غده پروستات
بررسی التهاب مفاصل (Synovitis)
تشخیص بیماری متابولیک استخوان
مطالب مفید: عمل برداشتن رحم
معرفی انواع سونوگرافی
این آزمایش انواع مختلفی دارد که در زیر برخی از انواع سونوگرافی ذکر می شود و بصورت مختصر توضیح داده میشود.
سونوگرافی حاملگی
سونوگرافی در دوران بارداری به دلایل مختلفی انجام میشود تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل شود. این آزمایش معمولاً به دلایل پزشکی و به دنبال بروز علائم مشکوک در فرد انجام میشود اما گاهی نیز سونوگرافی حاملگی صرفاً برای تعیین جنسیت نوزاد انجام میشود. اگر چه سونوگرافی برای زنان باردار کاملاً بیخطر است اما به طور کلی توصیه پزشکان این است که این تصویربرداری تنها در موارد ضروری انجام شود.
سونوگرافی سه ماهه اول بارداری
دوازده هفته اول بارداری نقش بسیار مهمی در تشکیل کامل و سالم اندامهای مختلف جنین دارد. در طول سه ماهه اول بارداری سونوگرافی به دلایل زیر انجام میگردد:
معاینه رحم، تخمدان ها، دهانه رحم و واژن به منظور تشخیص ناهنجاری های دوران بارداری
تأیید قطعی بارداری
چک کردن ضربان قلب جنین
چک کردن هرگونه رشد غیر عادی در جنین
بررسی امکان وقوع بارداری خارج از رحم
و غیره
سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم حاملگی
سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم
در سه ماهه دوم بارداری تقریباً همه اندامهای اصلی جنین از جمله دست و پاها و همچنین اندام تناسلی تشکیل شده شده است و به مرور زمان از بعد از هفته دوازدهم تشخیص جنسیت جنین امکان پذیر میشود. دلیل اصلی مراجعه زنان در این مقطع از بارداری، انجام سونوگرافی تعیین جنسیت است. سونوگرافی بارداری در سه ماهه دوم و سوم بارداری به دلایل دیگری از جمله تشخیص سندروم داون در نوزاد، تشخیص نواقص مادرزادی، تشخیص احتمالی سقط جنین و غیره نیز انجام میشود. در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما مخاطبان با سونوگرافی بارداری، نحوه تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین به همراه اصطلاحات رایج در آن را توضیح میدهیم.
تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین+اصطلاحات رایج
برای تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین معمولا از پارامترهای اندازه گیری استفاده میکنند که باید توسط پزشک متخصص انجام شود. اما بسیاری از مادران تمایل دارند قبل از مراجعه به پزشک درمورد نحوه خواندن برگه سونوگرافی و اصطلاحات آن اطلاع کسب کنند. اما سونوگرافی بارداری و جنین نوعی روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از جنین را دراختیار پزشک قرار میدهد.
در آزمایش سونوگرافی بارداری پارامترهای بیومتریکی برای اندازهگیری از جنین وجود دارد. پارامترهای بیومتریک در تفسیر سونوگرافی بارداری نقش مهمی را دارند. این پارامترها در سونوگرافی جنین میتواند نحوه رشد کودک را نشان دهد و ناهنجاریها را تشخیص دهد. پارامترهای اندازه گیری در سونوگرافی جنین شامل پارامتر Gs،Ys، Pl و ... است.
پزشک با توجه به مدت بارداری، طبیعی یا غیر طبیعی بودن مقدار اندازه گیری شده در سونوگرافی را تشخیص میدهد. اما برای آشنایی تفسیر برخی از این پارامترها در سونوگرافی بارداری میتوانید به مقاله تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین+اصطلاحات رایج مراجعه کنید.